کمی بیشتر از ۱۳ سال قبل شورای عالی اداری در نود و سومین جلسه خود که در تیرماه سال ۸۱برگزار شد اجرای دولت الکترونیکی را به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به تصویب رساند تا با اجرای دولت الکترونیک دستیابی به اطلاعات دقیق و به هنگام در بخش های مختلف اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی از طریق اتوماسیون فعالیت ها محقق شود و در کنار آن در اجرای کارها نیز تسریع شود.اهدافی که بهبود ارائه خدمت به مردم و افزایش نظم و دقت نیز در کنارشان به خوبی دیده می شود و قرار بود با افزایش خدمات غیر حضوری کاهش هزینه ها ،افزایش کارایی و اثر بخشی در بخش های مختلف را شاهد باشیم.اما اکنون با گذشت بیش از ۱۳ سال از به تصویب رسیدن این مصوبه دولت الکترونیک آن گونه که باید و شاید در سطح دستگاه های دولتی محقق نشده است .به نحوی که دکتر عبدالرضا عزیزی رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس پروژه دولت الکترونیک را طرحی اجرا نشده می داند و معتقد است: وقتی می توان اذعان به اجرای دولت الکترونیک داشت که در هیچ اداره دولتی کاغذ و قلم یافت نشود و تمامی امور اداری و مراجعات مردم از طریق اتوماسیون انجام شود.به گفته عزیزی تا زمانی که زیر ساخت های لازم برای اجرای دولت الکترونیک آماده نباشد نمی توان به تحقق آن در کشور و البته فواید آن از جمله کاهش فساد،ترافیک،آلودگی هوا و زمان از دست رفته مردم امیدوار بود.
اگرچه بررسی های میدانی و گفت وگو با مردم نشان از این دارد که پروژه دولت الکترونیک کم و بیش در سطح دستگاه های مختلف اجرایی شده است ،اما کیفیت نه چندان مطلوب در زمینه ارائه خدمات باعث شده تا برخی نارضایتی ها و حتی مشکلات در زمینه استفاده از این سامانه ها ایجاد شود.درگام اول به یکی از شعب تامین اجتماعی استان تهران می رویم. با این که خدمات رسانی در بسیاری از بخش های سازمان تامین اجتماعی به صورت سامانه های الکترونیکی انجام می شود اما بازهم می توان مراجعه کنندگانی را دید که به دلیل برخی مشکلات ،سردرگم در طبقات به دنبال حل مشکل اند.یکی از این افراد که نماینده یک شرکت خصوصی با ۵۰کارمند است برای پرداخت حق بیمه پرسنل از طریق سامانه به مشکل بر خورده و مجبور شده است به صورت حضوری به شعبه مراجعه کند.او می گوید: با این که تمام اطلاعات را کامل و بدون ایراد وارد می کنیم اما سیستم عدم تایید می زند.یکی دیگر از مراجعه کنندگان می گوید :چند ماه قبل مدارک مدیر عامل و شرکت را برای دریافت کد کاربری در سایت بدهی و جریمه حق بیمه به شعبه آوردیم و قرار بر این شد که از این پس با مراجعه به سامانه از میزان بدهی و جریمه خود مطلع شویم و برای پرداخت آن اقدام کنیم اما این دومین ماه است که برای ورود به سامانه مشکل داریم و مجبور شده ایم برای رفع آن به شعبه مراجعه کنیم.
شلوغی سایت و مشکلات ورود به آن و ثبت نام ،در موعد ثبت نام دانشگاه ها به ویژه از نوع پیام نوری اش ،مشکلی تکراری است که دانشجویان این دانشگاه هر ترم با آن دست به گریبان می شوند.یکی از دانشجویان پیام نور می گوید : هر ترم برای ثبت نام و انتخاب واحد مشکل داریم به نحوی که در آخر مجبور می شویم برای نهایی کردن ثبت نام حضوری به بانک و دانشگاه مراجعه کنیم.او البته اشاره ای هم به ترافیک سایت سازمان سنجش هنگام اعلام نتایج آزمون دانشگاه ها می کند و این که در آن لحظه آرزو می کرد ای کاش سامانه ای در کار نبود و می توانست نامش را به راحتی در روزنامه پیدا کند.
خدمات دولت الکترونیک فقط منحصر به خدمات دستگاه ها از طریق اینترنت نمی شود و مهیا نبودن زیر ساخت های لازم برای این کار نارضایتی را حتی به دفاتر پیشخوان دولت نیز رسانده است.به یکی از این دفاتر در حوالی میدان سپاه تهران می رویم.تعداد کسانی که برای ثبت نام نهایی و تکمیل مدارک کارت ملی هوشمند مراجعه کرده اند روبه افزایش است و متصدی باجه هم با این بهانه که سیستم قطع است کار را رها کرده و با همکارش صحبت می کند.اعتراض هم فایده ای ندارد چون هر ده دقیقه یک بار سیستم وصل می شود و دوباره قطعی گریبانش را می گیرد.
دو ساعت و نیم می شود که منتظر است تا ثبت نامش نهایی شود.ثبت نامی که اگر زیر ساخت های لازم برای انجام آن فراهم بود بیشتر از ۲۰دقیقه زمان نمی برد.نیم ساعتی نشستن در این دفتر به خوبی نشان می دهد که سیستم هر از گاهی وصل می شود و دوباره قطع می شود.در این بین خانم مسنی مراجعه و از ثبت نشدن کد ملی اش در سامانه بانکی گلایه می کند و راه حل می خواهد ،درخواستی که برایش راه حلی ندارند و به ثبت احوال ارجاعش می دهند.
در ادامه سری هم به یکی از ادارات آبفای تهران می زنیم.وجود این اندازه مراجعه کننده برایم سوال برانگیز است.یکی برای اثبات پرداخت هزینه انشعاب فاضلاب آمده و دیگری آمده تا علت اخطار گرفتن از آبفا برای قطع آب منزلشان را جویا شود.
یکی از مراجعه کنندگان با ناراحتی می گوید من مجبور شدم کار و زندگی ام را رها کنم و برای نشان دادن قبض از آن سر شهر به میدان بهارستان بیایم.مگر نباید همه چیز الکترونیکی باشد و بتوانیم قبض پرداختی را همراه شناسه پرداختش در سامانه ثبت کنیم تا مجبور به مراجعه حضوری نباشیم.جالب این جاست حالا که رسید پرداختی ام را نشان داده ام بازهم می گویند در خانه حضور داشته باشید تا مامور آب را قطع نکند چون ما نمی توانیم به مامورمان اطلاع دهیم.یکی دیگر از مشترکان از این که قبض به دستش نمی رسد گلایه دارد و این که چرا نمی تواند از طریق سامانه به قبض مصرفی اش دسترسی داشته باشد. پاسخش یک کلام است؛هروقت قبض نیامد حضوری مراجعه کنید!
برای بررسی بیشتر برخی پورتال ها را هم از محل کارم پیگیری می کنم ،از بین ده ها پورتال مانند ثبت کارت های شناور ورود به طرح ترافیک شهرداری تهران و یا سامانه جامع رسانه های کشور که همکاران از آن استفاده می کنند و از عملکردشان هم رضایت دارند برخی سامانه ها عملکرد مناسبی ندارند.از جمله سامانه بیمه سلامت که برای ورود به آن با پیغام خطا مواجه می شویم و سامانه در آن لحظه امکان ثبت نام را نمی دهد.از دیگر سامانه ها،سامانه استعلام بیمه نامه بیمه مرکزی است که بعد از ده ها بار وارد کردن مشخصات بیمه نامه بازهم پاسخی از آن نمی توان دریافت کرد و گویا بیشتر حالت نمادین دارد تا عملیاتی.
۱۳ سال،زمان کمی برای تحقق اهداف برنامه دولت الکترونیک درجامعه نیست.موضوعی که در قانون سوم توسعه بر آن تاکید شده بود و حال کم کم زمان تصویب و اجرای قانون ششم فرا می رسد.
نظامی که اگر به درستی و با زیرساخت های لازم اجرایی می شد می توانست بخش عمده ای از ترددهای شهری،آلودگی هوا و سردرگمی مردم را بکاهد و البته تا حد زیادی جلوی فساد اداری را بگیرد.
مهم ترین نکات پرونده
با گذشت بیش از ۱۳ سال از تصویب دولت الکترونیک این مصوبه آن گونه که باید و شاید محقق نشده است
با این که تمام اطلاعات را کامل و بدون ایراد وارد می کنیم اما سیستم عدم تایید می زند
مردم تا وقتی حس کنند با مراجعه حضوری کارشان سریع تر انجام می شود اقبال کمتری به استفاده از خدمات دولت الکترونیک دارند
تا وقتی کاغذ بازی در ادارات همچنان رواج دارد نمی توان نام دولت الکترونیک را بر فعالیت های آن سازمان نهاد
چهارشنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۴
ثبت دیدگاه