با گذشت دوسال از برجام، همچنان آن‌گونه که باید بزرگ‌ترین ثمره آن یعنی شکوفایی اقتصاد، خود را نشان نداده است. در همین راستا شنیده‌شد که محمد‌جواد ظریف در تدارک آن است تا معاونت اقتصادی را به‌عنوان رایزن بازرگانی در وزارت خارجه احیا کند. به نظر می‌رسد حسن روحانی در دولت دوازدهم، نگاه پررنگ‌تری نسبت به گذشته در مقوله اقتصاد دارد و این بار ماموریت جدیدی را بر دوش دیپلمات توانای خود نهاده تا مشکلات مردم را حل کنند.گفتنی است از علی ماجدی(سفیر سابق ایران در ژاپن و برزیل) و محمد خزایی(سفیر دایم ایران در سازمان ملل) به‌عنوان جدی‌ترین گزینه‌های این معاونت نام برده می‌شود. با توجه به شرایط فعلی، بزرگ‌ترین ماموریت معاون اقتصادی را می‌توانیم در دو بخش عمده دسته‌بندی کنیم.
معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری
معاونت اقتصادی از طریق هماهنگی بین رایزن‌های بازرگانی، وظیفه دارد که سرمایه‌خارجی را جذب اقتصاد کشورمان کند. کارشناسان اقتصادی نیز براین نظر هستند که تحقق رشد هشت درصد اقتصاد و بیشتر از آن با توجه به شرایط امروز اقتصاد کشور و سرمایه‌گذاری فعلی داخلی امکان‌پذیر نیست، پس الزام ورود سرمایه خارجی بیش از گذشته احساس می‌شود. تحقق این رویکرد در معاونت اقتصادی جز با انتخاب افراد آشنا و کار‌آزموده در زمینه اقتصادی و بازرگانی میسر نخواهد شد. اگر قرار بر این است که افرادی به‌عنوان رایزن بازرگانی در سفارتخانه‌ها مشغول فعالیت شوند، پس لازم است مسئولان مربوطه، کسانی را برای این سمت برگزینند که بیگانه با علم اقتصاد نباشند و با شرایط تجارت بین الملل و همچنین تولید داخلی آشنا باشند تا بتوانند با ادبیات اقتصادی، نظر سرمایه‌گذاران خارجی را به ایران جلب کنند. در همین رابطه مسعود دانشمند، رییس هیات مدیره اتاق مشترک ایران و امارات نیز در گفت‌وگو با شرق اذعان کرد که بخش اقتصادی کشور و وزارت امور خارجه باید راهبرد مشخصی برای فعالیت معاونت اقتصادی داشته باشند؛ مهم‌ترین نکته این است که رایزن‌های بازرگانی باید از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق‌های بازرگانی، تشکل‌های اقتصادی و بنگاه‌های مختلف جذب وزارت امور خارجه شوند. اظهارنظرهایی از این دست، اهمیت تجربه در رایزن‌های بازرگانی را آشکار می‌کند و اگر در این زمینه در دستگاه دیپلماسی غفلت صورت بگیرد، ماموریت محوله آن‌ها به هیچ‌وجه به سر منزل مقصود نخواهد‌رسید.
دومین ماموریتی که مکمل ماموریت قبلی است، نگاه ویژه‌ای به گسترش صادرات غیر نفتی کشور دارد. نگاه به بازارهای محدود و داخلی هیچ‌گاه موتور تولید اقتصادی کشور را به حرکت درنخواهد‌آورد. لازمه اقتصاد سالم، ارتباط گسترده با دیگر کشور‌هاست. در همین راستا، رایزن‌های اقتصادی کشورمان می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای داشته باشند. شناساندن پیچ‌وخم بازار صادرات غیر نفتی به تولیدکنندگان داخلی و همچنین طراحی نقشه رقابت در بازار بین‌المللی، می‌تواند از جمله مهم‌ترین مسئولیت‌های این رایزنان باشد. همان‌گونه که ظریف نیز چندی پیش اعلام کرد بیشتر جهت‌گیری‌های دستگاه دیپلماسی در ۴۰ سال گذشته، جهت‌گیری‌های سیاسی و امنیتی بوده است که این رویکرد وزارت‌خارجه، سبب شده که نگاه اقتصادی کمتر مورد توجه قرار بگیرد. با توجه به تشکیل این معاونت گویا روحانی و به تبع آن ظریف در این دوره، نگاه متفاوتی به اقتصاد و رقابت در بازار بین‌المللی خواهند داشت و می‌دانند که ثمره برجام تنها با امضای آن کاغذ حاصل نخواهدشد و نیازمند آن است که تدبیر و فعالیت معقول در فضای اقتصاد بین‌المللی کشورمان حکم‌فرما شود.
تذکر نماینده ملت
اما مشکلاتی که بر سر راه این گشایش‌های اقتصادی به وجود می‌آید،سبب اعتراض برخی نمایندگان شد. در همین راستا، عبدالرضا عزیزی،رییس‌کمسیون اجتماعی مجلس و نماینده مردم شیروان به «قانون»می‌گوید:«چندی پیش یکی از سرمایه‌گذاران قصد داشت که به صورت مشترک با خارجی‌ها در منطقه شیروان خراسان‌شمالی سرمایه‌گذاری کند ولی سفارت ایران در آن کشور با این فرد سرمایه‌گذار به خوبی همکاری نکرد». وی ادامه داد:« در همین راستا روز گذشته جلسه‌ای را با حسن قشقاوی، معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه داشتیم».
گلایه به وزارت خارجه
رییس‌کمیسیون اجتماعی ادامه داد:«بنده در این جلسه گلایه خود را در مورد عدم همکاری مناسب سفارت ایران در آن کشور به آقای قشقاوی اعلام کردم. آقای قشقاوی نیز اظهار کرد که وزیرخارجه در دولت دوازدهم به دنبال آن است فردی را به عنوان معاونت اقتصادی انتخاب کند و به تمامی سفیران ایران در خارج از کشور گوشزد شده که در این دوره یکی از ملاک‌های عملکرد شما اقتصاد خواهد بود و اگر در این زمینه کارنامه خوبی به‌جای بگذارید، عملکرد کلی شما برای دستگاه دیپلماسی قابل قبول خواهد بود».
عزیزی در پایان گفت:«بنابراین در دولت دوازدهم، سفرا نقش مهمی را در عرصه شکوفایی اقتصاد، بازی خواهند کرد. ماموریت اقتصادی سفیران بیشتر شامل بحث صادرات غیر نفتی ، جذب سرمایه‌گذار و ورود تکنولوژی به کشور است و اگر سفیران به دنبال نمره قبولی هستند باید نگاه و رویکرد مناسبی به مقوله اقتصادی داشته باشند».
عبدالرضا عزیزی در این دیدار با توجه به مشکلات ایرانیانی که در ترکمنستان در بند هستند خطاب به حسن قشقاوی گفت که وزارت خارجه باید پیگیر آزادی این افراد باشد.
۱۹ شهریور ۱۳۹۶
ثبت دیدگاه