فروردین سال گذشته از کمیسیون امنیت ملی مجلس خبر رسید که تلاش برای اصلاح ماده‌ای از قانون مدنی آغاز شده است، تا به این ترتیب تسهیلاتی برای ارایه تابعیت ایرانی به رزمندگان، ایثارگران و نخبگان غیرایرانی به وجود آید، پس از آن مرکز پژوهش‌های مجلس متنی را در سایت خود منتشر کرد با عنوان «اظهارنظر کارشناسی درباره طرح اصلاح ماده ٩٨٠ قانون مدنی جهت تسهیل اعطای تابعیت به رزمندگان، ایثارگران و نخبگان غیرایرانی» و این سوال را ایجاد کرد که آیا قانون تابعیت کشور با طرح مجلس تغییر پیدا می‌کند؟
به گزارش اعتماد، قانون تابعیت سختگیرانه‌ای که در سال‌های گذشته همراه با رای منفی نمایندگان مجلس نهم همچنان دست رد بر سینه طرح «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر خارجی» زده است. پس از بحث‌های ایجاد شده در خصوص اعطای تابعیت به رزمندگان و ایثارگران غیرایرانی در شهریور ماه سال گذشته، رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام کرد که در رابطه با این طرح جلسه‌ای در کمیسیون امنیت مجلس همراه با وزارت کشور، وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات برگزار شده و گفت: «در حال حاضر دادن تابعیت به رزمندگان خارجی دیگر مطرح نیست.» اما یکی از مواردی که در آن طرح آمده بود روز گذشته توانست در مجلس رای بیاورد.
در جریان جلسه روز گذشته مجلس شورای اسلامی، نمایندگان در جریان رسیدگی به لایحه تنظیم برخی احکام برنامه‌های توسعه، دولت را مجاز کردند تا به همسران، فرزندان و والدین شهدای دارای تابعیت خارجی (غیرایرانی) که در هشت سال دفاع مقدس و بعد از آن در راستای ماموریت‌های محوله از سوی مراجع ذیصلاح به شهادت رسیده‌اند حداکثر یک سال پس از تقاضای تابعیت، تابعیت ایرانی اعطا کند.
رییس کمیسیون اجتماعی مجلس معتقد است که اتخاذ چنین تصمیمی از سوی مجلس گامی است برای آسان‌تر شدن قوانین مربوط به تابعیت و البته راهکاری برای حل مشکلات اتباع بیگانه ساکن در ایران، عبدالرضا عزیزی در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید: «خارجی‌های بسیاری در کشورمان ساکن هستند، از شهروندان افغانستان و پاکستان گرفته تا سوریه و عراق و لبنان، کسانی که سال‌هاست در کشور ما ساکن هستند و با این حال وقتی صاحب فرزند می‌شوند شناسنامه ایرانی برای آنها صادر نمی‌شود و خیلی مواقع با معضلات بسیار زیادی روبه‌رو می‌شوند، حالا در این میان برخی از این خانواده‌ها پدر خود را هم در زمان جنگ تحمیلی از دست داده‌اند، خب این حق آنهاست که تابعیت ایرانی داشته باشند. الان یک ایرانی بعد از سه سال سکونت در کشور کانادا می‌تواند تابعیت آن کشور را بگیرد بعد چرا کسی که جانش را در راه این کشور و اسلام از دست داده این امکان برای خانواده‌اش نباشد؟» اما اگر مجلس در پی حل مشکلات مربوط به تابعیت است چگونه این گام از اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی آغاز نشده است؟ عزیزی پاسخ می‌دهد: «آن طرح هم با اختلاف کمی در مجلس رای نیاورد ما این حرکت را شروع کرده‌ایم و بعدا به حل آن مشکل هم می‌رسیم.»
ابهام در مصوبه مجلس
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید تمامی کلیت مصوبه تابعیت در حد دوخط به همراه سایر موارد موجود در «احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور» آمده بوده و جزییات خاصی از آن در دست نیست. به گفته احمد شوهانی داستان مصوبه دیروز مجلس به صورت کلی از داستان طرح اصلاح ماده ٩٨٠ قانون مدنی جداست و ارتباطی به این کمیسیون پیدا نمی‌کند و البته اضافه می‌کند که ابهامات بسیاری در آن دو خط توضیحی که در احکام دایمی در خصوص این مورد آمده بود وجود دارد. شوهانی به «اعتماد» می‌گوید: «این موضوع ابهام دارد و جزییاتش مشخص نیست. در مورد اینکه شهید کیست، در کجا به شهادت رسیده و آیا مثلا اتباع افغان که در سوریه شهید می‌شوند جزو این تعاریف قرار می‌گیرند و خانواده آنها می‌توانند تابعه ایران شوند یا نه. معلوم نیست که آیا باید تقاضا برای تابعیت باشد یا نه. و به صورت کلی هدف از نوشته شدن این مورد روشن نیست.» به گفته این نماینده مجلس کار حالا دیگر در دست دولت است و پاسخ به این سوالات و تعیین مصادیق را خود دولت باید مشخص کند: «آیین‌نامه‌ای برای این موضوع باید نوشته شود و تعریف شهید در آن بیاید و این کار را دولت و بنیاد شهید باید با همکاری هم مشخص کنند.»
در فصل اول متن کامل قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران آمده است: «به کسی «شهید و مفقودالاثر» اطلاق می‌‌شود که جان خود را در راه تکوین، شکوفایی، دفاع و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و کیان جمهوری اسلامی ایران، استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار نموده و یا در این رابطه مفقودالاثر شناخته شود. » در قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی آمده است که ضوابط تعیین مصادیق عملی شهید و خانواده‌های شاهد به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط بنیاد و ستادکل نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات‌تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
در آخرین ابلاغی که در سال ٩٣ از سوی هیات وزیران و با امضای اسحاق جهانگیری در روزنامه رسمی به چاپ رسید، آیین‌نامه تعیین و احراز مصادیق عملی شهید موارد شهادت و در حکم شهید و سایر مصادیق ایثارگری را توضیح داده است و ١٦ مصداق را برای شهادت تعیین کرده است از جمله: رزمندگانی که در میدان نبرد توسط دشمن کشته می‌شوند، کارکنان نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات که در حین ماموریت مبارزه با گروه‌های معارض توسط آنان کشته می‌شوند، افرادی که به تشخیص دادگاه صلاحیت‌دار در حال انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر کشته می‌شوند، افرادی که مقام معظم رهبری آنان را طی فرمان خاص به عنوان شهید اعلام می‌کند و… حالا باید دید که آیا مصادیق شهید و نحوه شهادت بر اساس همین آیین نامه تعیین می‌‌شود و بر اساس آن تابعیت به خانواده شهدای غیرایرانی تعلق می‌گیرد یا خیر.
در متن اخبار آمده است که مجلس دولت را «مجاز» به اعطای تابعیت کرده است و حالا باید دید که دولت از این «جواز» استفاده خواهد کرد؟
سه شنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۵
ثبت دیدگاه